ارزیابی مدل باروری شهر همدان در سال ۱۳۹۳ با استفاده از تحلیل مسیری

مقدمه و هدف: مهمترین شاخص رشد جمعیت، باروری می باشد. باروری تحت تاثیر مجموعه ای از عوامل فردی، اجتماعی، اقتصادی، جمعیتی، فرهنگی و زیستی قرار می گیرد. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل موثر بر باروری (تعداد تولدهای زنده) می باشد. روش کار: مطالعه حاضر یک بررسی مقطعی از نوع تحلیل ماتریس همبستگی است، که بر روی نمونه 500 خانواری به روش نمونه گیری دو مرحله ای تصادفی انجام گرفت. ابتدا پرسشنامه ای تنظیم و جهت ثبت برخی اطلاعات جمعیتی و موالید مادران در اختیار پرسشگران قرار گرفت. برای بررسی رابطه بین متغیرهای مورد بررسی با الگوی باروری، مهمترین متغیرهای تاثیرگذار بر باروری با استفاده از مدل نظری پژوهش و براساس متغیرهای فردی و جمعیتی انتخاب و به روش تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار لیزرل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: متوسط تعداد تولدهای زنده 500 زن ازداواج کرده شهر همدان برابر 904/0±18/2 نفر بود. از بین متغیرهای مورد بررسی، تحصیلات زوجین (اثر کل برابر 421/0-) و تعداد حاملگی های ناخواسته ( اثر کل برابر27/0) به ترتیب بیشترین تاثیر و سن ازدواج مرد (اثر کل برابر 00365/0-) کمترین تاثیر را بر میزان باروری (تولد زنده) داشتند. نتیجه نهایی: با توجه به اینکه تحصیلات بالای زوجین مهمترین عامل بازدارنده بارداری و افزایش تولدهای زنده در زنان ساکن شهر همدان می باشد، بنظر می رسد که با فرهنگ سازی در زمینه گرایش جوانان به ازدواج در سنین پایین و ارتقای سطح آگاهی جامعه از پیامد های منفی کاهش رشد جمعیت، بتوان از تاثیر کاهشی تحصیلات در کاهش باروری در سالهای آتی پیشگیری نمود.